Niezależnie od tego, jak bardzo chcemy rozstać się z jakimś swoim niechcianym przyzwyczajeniem, to jest niemal pewne, że będą nam towarzyszyły przeciwstawne uczucia. Czasem będziemy wypełnieni entuzjazmem do zmiany stylu życia, ale będą i takie dni, kiedy górę wezmą wątpliwości w powodzenie zmiany. Nasze postanowienia będą wciąż wystawione na próbę, bo niezdrowe jedzenie będzie kusiło, nocny maraton filmowy będzie wciągał historią, a skrolowane obrazki będą przyciągały uwagę.
Zmiana przyzwyczajeń nie musi być walką, ciągłym spinaniem się i boksowaniem lecz może stać się wolnym, ale stałym i postępującym procesem budowania nowego stylu życia.
Ten artykuł jest pierwszym z trzech na ten temat. W kolejnym dowiesz się o weryfikowaniu swoich myśli, aby pomagały w utrzymaniu zmiany. W trzecim artykule przeczytasz o tym, jak na co dzień praktykować uważność i wsłuchiwać się w swoje potrzeby.
Jak to się zaczyna?
Lody codziennie wieczorem, noce zarwane oglądaniem seriali, oglądanie życia innych na ekranie telefonu? To na początku przyjemności, rozrywka, a może relaks. Dopamina, która wtedy się uwalnia „informuje” nas, że jest przyjemnie. Z czasem coraz bardziej pożądamy tego stanu i coś robione dotąd od czasu do czasu i dla przyjemności staje się przyzwyczajeniem. Po jakimś czasie przychodzi refleksja, że dane zachowanie nam nie służy, bo pozbawia cennego zdrowia, rabuje z drogocennego czasu, odciąga od bliskich relacji. Wtedy pojawia się chęć zmiany, np. diety – na zdrową, sposobu obcowania z kulturą – na bardziej rozwijającą niż bierna konsumpcja seriali, formy kontaktu z ludźmi – na relacje zamiast obserwacji życia innych w internecie.
Sięgnij do faktów – zrób krok do zmiany
Zadaj pytanie, dlaczego chcesz zmiany? Sięgnij do faktów umacniając się w podjętej decyzji. Zbadaj jej racjonalny aspekt z czterech punktów widzenia:
- przeanalizuj korzyści płynące z rezygnacji z niechcianego przyzwyczajenia i zestaw je z zaletami dalszego jego kontynuowania,
- wypisz wady zaprzestania danego działania i wady jego dalszego kontynuowania.
Taka lista plusów i minusów inspiruje do rozmowy z życzliwą osobą lub samym sobą, aby szczerze uświadomić sobie, w czym przeszkadza nawyk, czego pozbawia i co się wydarzy lub co się nie wydarzy, jeśli nie powie mu się STOP. Ważną częścią tej listy jest odpowiedź na pytanie, co można zyskać. Listę warto mieć pod ręką, aby w momencie chęci zrobienia tego co zwykle, najpierw na nią zerknąć, a dopiero potem podjąć decyzję.
- W dalszej części tego ćwiczenia sprawdź własne sprawstwo i postaw pytanie: Na ile w skali od 1 do 10 ( gdzie 10 oznacza wysoką motywację) wierzysz w zdolność przeprowadzenia zmiany?
- Kolejne pytanie to: Na czym opierasz swoją wiarę? ( Jestem… Potrafię… W przeszłości powiodło mi się…)
- A teraz sprawdź, czy po powyższych wypowiedziach nie masz ochoty na podwyższenie swojej pierwotnej oceny na skali 1-10?
O trzech elementach pętli nawyku i jak je wykorzystać w zmianie stylu życiu przeczytasz w artykule „Jak skutecznie zmienić nawyk lub go zbudować”.